samenvatting belangrijke commando's linux shell
---

## Belangrijke commando’s en opties

### 1. Terminal openen

* **Terminal in GUI:** Open via “Activities” → Terminal.
* **Text-mode console:** Ctrl + Alt + F3 (of F4, F5, F6) → inloggen.
* **SSH:** Verbinden met SSH client (bv. PuTTY) via IP-adres Linux VM.

---

### 2. Basis commando’s en opties

* **`cat`**: tekstbestand naar scherm tonen
  Bijvoorbeeld:

  bash
  cat /etc/hosts
  

* **`cat --help`**: toont help met beschikbare opties.
  *Voor het nummeren van regels gebruik je:*

  bash
  cat -n /etc/hosts
  

---

### 3. Handleiding (manpage) bekijken

* **`man clear`**: bekijk de manpage van het commando `clear`
  Navigatie binnen manpage:

  * Spatie of `f`: volgende pagina
  * `b`: vorige pagina
  * `q`: quit (sluit manpage)

---

### 4. Directory inhoud bekijken met `ls`

* **Bekijk inhoud directory**

  bash
  ls /etc/sysconfig
  
* **Omgekeerde sorteervolgorde**
  Zoek in manpage van `ls` naar optie om sorteervolgorde om te keren (`-r`):

  bash
  ls -r /etc/sysconfig
  

---

### 5. Manpages zoeken

* Maak de database van manpages up-to-date:

  bash
  sudo mandb
  

* Zoek commando’s op trefwoord:

  bash
  man -k logged
  

* Open manpage van het gevonden commando (bijv. `who`).

* Zoek optie om laatste reboot te tonen: bijv. voor `who` of `uptime` bekijken.

---

### 6. Omgevingsvariabelen bekijken

* Huidige gebruiker:

  bash
  echo $USER
  
* Hostnaam VM:

  bash
  echo $HOSTNAME
  
* Huidige directory (vergelijkbaar met `pwd`):

  bash
  echo $PWD
  

---

### Samenvatting belangrijke commando’s

bash
cat /etc/hosts
cat -n /etc/hosts
cat --help

man clear
ls /etc/sysconfig
ls -r /etc/sysconfig

sudo mandb
man -k logged
man who

echo $USER
echo $HOSTNAME
echo $PWD


---



# Werken met directories

### 1. Kopiëren van directory en fouten loggen

Kopieer `/etc/sysconfig` naar `~/sysconfbackup` en log fouten:

```bash
cp -r /etc/sysconfig ~/sysconfbackup 2> ~/backuperror.log
```

* `-r`: recursief kopiëren (voor directories)
* `2>`: redirect stderr (fouten) naar bestand

**Inhoud backuperror.log:**
Waarschijnlijk fouten over ontbrekende rechten, want `/etc/sysconfig` bevat systeemconfiguraties waar je mogelijk geen leesrechten voor hebt zonder `sudo`.

### 2. Verklaring foutmeldingen

* Fouten ontstaan doordat normale gebruikers geen toegang hebben tot bepaalde bestanden of mappen in `/etc/sysconfig`.
* Voor volledige kopie met rechten is `sudo` nodig.

---

### 3. Hernoemen directory

Hernoem `sysconfbackup` naar `sysconfbackup.oud`:

```bash
mv ~/sysconfbackup ~/sysconfbackup.oud
```

* `mv` werkt ook als hernoem-commando

---

### 4. Kopiëren met lijst van gekopieerde bestanden

Laat `cp` zien welke bestanden worden gekopieerd (verbose) en log deze output:

```bash
cp -rv /etc/sysconfig ~/sysconfbackup > ~/backup.lst
```

* `-v`: verbose (laat elk gekopieerd bestand zien)
* `-r`: recursief
* `>`: stdout wordt opgeslagen in `backup.lst`

---

### 5. Waarom geen foutmeldingen in `backup.lst`?

* Fouten (stderr) verschijnen op scherm omdat alleen stdout wordt omgeleid naar `backup.lst`.
* Fouten komen via stderr en worden niet in `backup.lst` opgeslagen.
* Wil je ook fouten opslaan, gebruik:

  ```bash
  cp -rv /etc/sysconfig ~/sysconfbackup > ~/backup.lst 2> ~/backuperror.log
  ```

---

### 6. Verwijderen van beide backup directories

Verwijder beide directories volledig:

```bash
rm -rf ~/sysconfbackup ~/sysconfbackup.oud
```

* `-r`: recursief verwijderen (inclusief bestanden en subdirectories)
* `-f`: forceer verwijderen zonder vragen

---

# Zoeken naar tekst in bestanden

### 7. Zoek naar woord "started" in `/var/log/messages`

Gebruik `grep` (case sensitive standaard), en `sudo` omdat logs rootrechten kunnen vereisen:

```bash
sudo grep "started" /var/log/messages
```

---

### 8. Zoek bestanden met "linux" in bestandsnaam onder `/usr/share/doc`

Gebruik `find`:

```bash
find /usr/share/doc -type f -name "*linux*"
```

* `-type f`: alleen bestanden
* `-name "*linux*"`: bestandsnamen met substring "linux" (case sensitive)

---

### 9. Tel bestanden met "README" in naam in `/usr/share/doc`

Combinatie `find` en `wc -l`:

```bash
find /usr/share/doc -type f -name "*README*" | wc -l
```

* `wc -l`: telt aantal regels (= aantal bestanden)

---

# Procesbeheer

### 10. Lijst van alle draaiende processen

Gebruik `ps` met alle processen:

```bash
ps aux
```

Of zoek via keyword:

```bash
man -k "current process"
```

(Levert o.a. `ps`, `top`, `htop`)

---

### 11. Real-time processen en CPU-gebruik

Gebruik `top`:

```bash
top
```

* Hoogste CPU-gebruiker staat meestal bovenaan

---

### 12. Zoek proces `gnome-session-binary` en vind PID

Met `ps` en `grep`:

```bash
ps aux | grep gnome-session-binary
```

* PID is de tweede kolom in output

---

### 13. `kill` proces gnome-session-binary

```bash
kill <PID>
```

* Dit stopt het proces.
* Voor `gnome-session-binary` kan dit uitloggen of de grafische sessie afsluiten.

---