linux scripting (bash start script)
---

# Stap-voor-stap uitleg opdracht 2: scripting (BASH opstartscripts aanpassen)

---

## Begrippen en locaties BASH opstart-scripts

* **Inlog-shells** (login shells) voeren scripts uit zoals:

  * `/etc/profile`
  * `~/.bash_profile`
  * `~/.bash_login`
  * `~/.profile`

* **Niet-inlog-shells** (non-login shells, bv. wanneer je een terminal opent vanuit een grafische omgeving) gebruiken meestal:

  * `/etc/bash.bashrc` (Ubuntu/Debian) of `/etc/bashrc` (RHEL/CentOS/Rocky)
  * `~/.bashrc`

* Globaal voor alle gebruikers worden vaak `/etc/profile` en `/etc/bashrc` gebruikt.

---

# 1. Welkom boodschap voor root bij inlog-shell (punt a)

Je wilt dat alleen de gebruiker **root** bij een **inlog-shell** de tekst `"Welkom, super(wo)man!"` ziet.

---

### Waar?

Een goede plek is in het globale `/etc/profile` bestand. Dit bestand wordt ingeladen bij elke inlog-shell.

---

### Hoe?

1. Open `/etc/profile` met een editor met root rechten (bijv. `vim`, `nano`, of `vi`):

bash
sudo nano /etc/profile


2. Voeg onderaan toe (of ergens logische plek):

bash
if [ "$USER" = "root" ]; then
    echo "Welkom, super(wo)man!"
fi


3. Sla het bestand op en sluit de editor.

---

# 2. /etc/redhat-release weergeven bij alle shells (punt b)

Bij **alle shells** (zowel inlog- als niet-inlog-shells) moet de inhoud van `/etc/redhat-release` worden getoond.

---

### Waar?

Bij RHEL/CentOS/Rocky Linux is `/etc/bashrc` (globale bashrc) het beste omdat die bij alle shells wordt geladen.

---

### Hoe?

1. Open `/etc/bashrc` als root:

bash
sudo nano /etc/bashrc


2. Voeg aan het begin (of ergens logische plek) toe:

bash
cat /etc/redhat-release


3. Sla op en sluit af.

---

# 3. PATH aanpassen voor alle gebruikers (punt c)

Je wilt dat `/opt/microsoft/powershell/7` wordt toegevoegd aan de `PATH` variabele **voor alle gebruikers**, dus ook root.

---

### Waar?

Dit kan weer in `/etc/profile` en `/etc/bashrc` zodat het altijd beschikbaar is.

---

### Hoe?

1. Open `/etc/profile`:

bash
sudo nano /etc/profile


2. Voeg toe (bij voorkeur onderaan, of vlakbij de andere aanpassingen):

bash
# Voeg PowerShell pad toe aan PATH als het nog niet in PATH staat
if ! echo "$PATH" | grep -q "/opt/microsoft/powershell/7"; then
    export PATH="/opt/microsoft/powershell/7:$PATH"
fi


3. Je kunt dezelfde code ook toevoegen in `/etc/bashrc`:

bash
sudo nano /etc/bashrc


Voeg dezelfde snippet toe.

---

# 4. todo.txt check voor niet-root gebruikers bij alle shells (punt d)

* Voor **niet-root** gebruikers, bij **alle shells** (inlog en niet-inlog), check je of `~/todo.txt` bestaat.
* Bestaat het, toon de inhoud.
* Bestaat het niet, toon de boodschap `"Je hebt nog geen todo.txt! Maak deze z.s.m. aan."`

---

### Waar?

We kunnen dit ook in `/etc/bashrc` zetten, omdat die bij alle shells geladen wordt.

---

### Hoe?

1. Open `/etc/bashrc`:

bash
sudo nano /etc/bashrc


2. Voeg ergens toe:

bash
if [ "$USER" != "root" ]; then
    if [ -f "$HOME/todo.txt" ]; then
        cat "$HOME/todo.txt"
    else
        echo "Je hebt nog geen todo.txt! Maak deze z.s.m. aan."
    fi
fi


---

# Complete voorbeeld `/etc/profile` na aanpassingen (voor overzicht):

bash
# Welkom boodschap alleen voor root (inlog-shell)
if [ "$USER" = "root" ]; then
    echo "Welkom, super(wo)man!"
fi

# Voeg PowerShell 7 toe aan PATH als het nog niet in PATH staat
if ! echo "$PATH" | grep -q "/opt/microsoft/powershell/7"; then
    export PATH="/opt/microsoft/powershell/7:$PATH"
fi


---

# Complete voorbeeld `/etc/bashrc` na aanpassingen:

bash
# Toon /etc/redhat-release altijd
cat /etc/redhat-release

# Voeg PowerShell 7 toe aan PATH als het nog niet in PATH staat
if ! echo "$PATH" | grep -q "/opt/microsoft/powershell/7"; then
    export PATH="/opt/microsoft/powershell/7:$PATH"
fi

# Check todo.txt voor niet-root gebruikers
if [ "$USER" != "root" ]; then
    if [ -f "$HOME/todo.txt" ]; then
        cat "$HOME/todo.txt"
    else
        echo "Je hebt nog geen todo.txt! Maak deze z.s.m. aan."
    fi
fi


---

# Hoe testen?

1. Log in als root via een terminal (bv. via `su -` of via ssh). Je zou dan moeten zien:

* Eerst de tekst `Welkom, super(wo)man!`
* Daarna de inhoud van `/etc/redhat-release`

2. Log in als gewone gebruiker. Je zou zien:

* De inhoud van `/etc/redhat-release`
* Ofwel de inhoud van `~/todo.txt`, of de melding `Je hebt nog geen todo.txt! Maak deze z.s.m. aan.`

3. Controleer de PATH:

bash
echo $PATH


Je zou moeten zien dat `/opt/microsoft/powershell/7` aan het begin van PATH staat.

---

# Samenvatting commando's die je gebruikt:

bash
sudo nano /etc/profile
sudo nano /etc/bashrc

# Test PATH
echo $PATH

# Test todo.txt (als gewone gebruiker)
cat ~/todo.txt

# Log in en uit met su - of ssh om testen


---